فیلمساز ایرانی میگوید چه چیز میفروشد، همان را بسازم
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۳۱۸۰۸
به گزارش همشهری آنلاین، فرزاد موتمن درباره تفاوت وضعیت اقتباس در سالهای ابتدایی ورود سینما به ایران با کشورهای غربی به خبرنگار سینمایی ایرنا گفت: اقتباس ادبی یکی از شیوههای فیلمسازی از همان ابتدای سینما بوده. در ابتدا نگاه داستانگویی قرن هجدهمی به سینما وجود داشته. در نتیجه به طور طبیعی خیلی از متنها ریشههای ادبی داشتهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این فیلمساز درباره تغییری که وضعیت اقتباس در سینما پس از جنگ جهانی دوم داشت، گفت: از آنجایی که سینما در آمریکا پولدار بود، میتوانست نویسندگانی را استخدام کند که برای فیلمها بنویسند. از یک جایی متنهای فیلمنامهها به قدری خوب و قوی شدند که حالا این سینما بود که ادبیات را تحت تاثیر قرار میداد.
وی ادامه داد: پیش از جنگ جهانی دوم و در دهههای اولیه بعد از جنگ، فیلمهای جنایی و نوآر از روی رمانها و ادبیات جنایی ساخته میشدند. از دهههای ۷۰ به بعد به آثار نویسندگانی توجه شد که اساسا تحت تاثیر سینمای جنایی مینوشتند. این گونه شد که ادبیات و سینما تاثیر متقابلی روی هم گذاشتند.
سینمای ایران تمام ویژگیهای یک سینمای جهان سومی را داردموتمن با اشاره به جهانسومی بودن سینمای ایران و دیگر کشورها در خاورمیانه گفت: سینما در کشور ما ویژگیهای یک سینمای جهان سومی و خاورمیانهای را داشت؛ ویژگیهایی که فقط منحصر به ایران نیست. ما ویژگیهای مشترکی را در بین سینمای ترکیه، مصر، هندوستان و ایران میبینیم و آن ویژگی، فیلمفارسی ساختن در سینمای ایران است.
کارگردان فیلم شبهای روشن افزود: ما به جای آنکه ژانر کار کنیم، فیلمهایی میساختیم که همه چیز در خود داشت. یک فیلمفارسی که همزمان هم ملودرام بود و هم کمدی و موزیکال. به علاوه صحنه زدوخورد هم داشت. این ویژگی را فیلمهای ترکیه و هند و... هم داشت و ما از این قاعده مستثنی نیستیم.
این فیلمساز یکی از دلایل عدم توجه به اقتباس در سینما را کمبود تیراژ کتابها دانست و افزود:در کشوری که همیشه تیراژ کتاب در آن پایین بوده، متون ادبی محل اقتباس نیستند در کشوری که همیشه تیراژ کتاب در آن پایین بوده، متون ادبی محل اقتباس نیستند. هرازگاهی اقتباس نیز شده اما اصلا شان رمان و قصه رعایت نشده. رمان برادران کارامازوف در ایران در سال ۳۸ در فیلم وسوسه شیطان اقتباس شد؛ فیلمی که یک فیلمفارسی به تمام معناست.
موتمن اظهار کرد: متن یک ارزشی دارد. شان این رمان اصلا در این فیلم رعایت نشده و ما از آن فیلمفارسی ساختهایم. متنهای ادبی مثل برادران کارامازوف بخشی از تمدن هستند و نمیشود هر چه میخواهیم بسازیم.
این فیلمساز با اشاره به شرایط ایران در اواخر دهه ۴۰ و گسترش طبقه متوسط در جامعه گفت: موج نو در نتیجه گسترش شهرنشینی است. وقتی شهرها گسترده شدند، طبقه متوسط در جامعه مهم شد. این قشر یعنی قشر طبقه متوسط، نمیتوانند با فیلمفارسی ارتباط بگیرند و آن را تاب بیاورند. از این رو یک خواست جمعی در جامعه برای ساخته شدن فیلمهای جدیتر موج میزد. نسلی از فیلمسازانی شکل گرفت که میخواستند فیلمهای جدیتر بسازند.
موتمن اقتباس ادبی را یکی از راههای رهایی از فیلمفارسی دانست و افزود: یکی از مشکلات ما همیشه فیلمنامه بوده. اقتباس ادبی به این کمبود کمک میکند چراکه حالا یک متن با قصه و ساختمانبندی در اختیار فیلمساز است. این طور شد که آقای مهرجویی به نوشته آقای ساعدی توجه کرد. ناصر تقوایی با اقتباسی از یکی از داستانهای والتاری، فیلم نفرین را ساخت. بعد از موج نو، ناخدا خورشید از روی یکی از رمانهای همینگوی ساخته شد. بعدتر بهمن فرمانآرا با اقتباس از نوشته گلشیری فیلم ساخته است.
مخاطب بالقوه با تیراژ ۷۰۰تایی کتاب شکل نمیگیردوی در ادامه به افول این موج اشاره کرد و گفت: این نمیتوانست فراگیر باشد چرا که بعد از انقلاب، تیراژ کتاب به شدت کم شد تا امروز به ۷۰۰ جلد رسیده. عددی که بسیار کم است و هیچ تماشاگری را برای سینما به ارمغان نمیآورد.
موتمن با تاکید بر نقش کتابخوانی و افزایش آن در توجه بیشتر به اقتباس گفت: وقتی میخواهند اقتباس ادبی کنند، به یک تماشاچی بالقوه فکر میکنند. کسانی که خواننده آن کتاب هستند، وقتی مردم کتاب نخوانند، برای چه خوانندهای کار تولید کنیم.
کارگردان فیلم آخرین بار کی سحر را دیدی افزود: تهیهکنندهها به این نکته اهمیت میدهند که آن کتاب چقدر مخاطب داشته. چراکه میخواهند سرمایهگذاری کنند. پس ترجیح میدهند فقط یک دستمزد به فیلمنامهنویس بدهند؛ نه هم فیلمنامهنویس و هم نویسنده.
مهرجویی نشان میداد که مسائل تا چه اندازه در تمام دنیا یکسان استموتمن با اشاره به فیلمهای مهرجویی گفت:مهرجویی به ادبیات غربی توجه داشت و از آنها بومی و ایرانی اقتباس میکرد مهرجویی به ادبیات غربی توجه داشت و از آنها بومی و ایرانی اقتباس میکرد. با اینکه یک وجه جهان وطنی داشت اما نشان میداد چقدر مسائل در دنیا یکسان است. وقتی درباره مصائب یک زن صحبت میکند با اینکه اقتباس ادبی است اما در ایران هم جواب میدهد چون فقط زن ایرانی ستمکشیده نیست. زن نروژی هم ستمکشیده است چرا که جامعه مذکر و مردانه است.
این کارگردان درباره دیدن نشدن و عدماستقبال از آثار اقتباسی افزود: مهرجویی فیلم اشباح را در اواخر عمرش بر اساس نوشته هنریک ایبسن کار کرده بود که آن هم به اندازهای که باید، دیده نشد. من نیز ۳، ۴ سال پیش فیلم سراسر شب را کار کردم که اقتباسی بود و در دوران کرونا اکران شد که سینماها را تعطیل کردند و فیلمی که به شدت وجوه تجربی دارد را به نمایش خانگی فرستادند یعنی جایی که مردم بفرمایید شام میبینند.
منتقدان ایرانی سینمای مدرن را نمیفهمنداین کارگردان با انتقاد از عدمحمایت منتقدان از فیلمهای اقتباسی گفت: منتقدان هم از دل سینمای موج نو آمدهاند و فقط نقد مضمونی میکنند و به شدت با سینمای مدرن، بیگانه هستند. این گونه میشود که حمایتی که باید از سراسر شب به عنوان یک اثر اقتباسی صورت بگیرد، نمیگیرد.
کارگردان سریال نون و ریحون تاکید کرد: منتقدانی مانند گردانندگان برنامه هفت میآیند و در برنامه، کتاب فیلمنامهنویسی دستشان میگیرند. این دوستان نگاه گداری دارند و در فیلم به دنبال شخصیت میگردند، چیزی که ذاتا اشتباه است.
موتمن به جداسازی اقتباس از جریان کلی سینما اشاره کرد و گفت: این جداسازی برای مراسم و جشنوارهها است. از آنجایی که بسیاری از فیلمهای آمریکایی اساسا اقتباس هستند نمیتوانند این را نادیده بگیرند. اسکار نیز به همین شکل است. اما در بدنه سینمای ایران که مخاطب کتابخوان به آن اندازه ندارد، ما فیلمی را میبینیم و تشخیص نمیدهیم اقتباس ادبی است یا خیر. در حقیقت برای مخاطب خیلی تفاوتی نمیکند.
سینمای ایران بدون خلاقیت در تهیه و تولیداین فیلمساز سینمای ایران را فاقد خلاقیت دانست و گفت: در ایران اما همه دنبال این هستند که چه چیزی میفروشد، برویم و همان را بسازیم. در نتیجه هیچ خلاقیتی در تهیه و تولید نداریم. این در مقایسه با سینمای دنیا که اقتباسهای ادبی مثل ارباب حلقهها صورت گرفته کاملا متفاوت است. اقتباسی که جزو پرفروشترینها بوده، خود کتاب میلیونها خواننده داشته و از ابتدا میدانستند با فیلمی پرفروش طرف هستند.
کارگردان فیلم ماندگار شبهای روشن درباره این فیلم گفت: تصور ما این بود که داریم فیلمی کاملا نفروش میسازیم که اکران محدودی هم خواهد داشت و فراموش میشود. خود من باورم نمیشود دو نسل با آن زندگی کرده باشند و همچنان دیالوگهایش به اشتراک گذاشته شود.
آزاده صمدی با اطلاع از ممنوعالخروجی به فرودگاه رفته است؟
کد خبر 809230 منبع: ایرنا برچسبها کارگردانان سینمای ایران بازیگران سینما و تلویزیون ایران سینمای ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: کارگردانان سینمای ایران بازیگران سینما و تلویزیون ایران سینمای ایران سینمای ایران اقتباس ادبی فیلم فارسی تیراژ کتاب فیلم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۳۱۸۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تجربه سینما ترس، ترسناکترین در ایران
سینما ترس یا اتاق تماشای فیلمهای ترسناک، مکانی است که با دقت طراحی شده تا تجربهای هیجانانگیز و مرموز را برای بازدیدکنندگان به ارمغان آورد. دیوارها معمولاً با پوسترهای کلاسیک و مدرن فیلمهای وحشت آراسته شدهاند، ایجاد فضایی تاریک و نیمه تار با نورپردازی مهتابی که هر گوشهای از اتاق را بهآرامی روشن میکند. صداهای زمینهای مانند وزوز باد، جیرجیر دربهای قدیمی و گهگاه صدای جیغ زننده، حس تنش و اضطراب را تقویت میکند.
به گزارش روزیاتو، صندلیها بهگونهای طراحی شدهاند که راحتی و درعینحال، حس حبسشدگی را به تماشاگران القا میکنند، و این امر باعث میشود که تجربه تماشای فیلم بسیار فراگیر و واقعگرایانهتر به نظر برسد. این اتاق، مکانی است که واقعیت و خیال به شکلی درهمتنیده شدهاند تا یک تجربه بینظیر و بهیادماندنی را خلق کنند.
سینما ترس: وحشت در دل نمایشسینما ترس جذابیت خاصی دارد؛ زیرا به تماشاگران امکان میدهد که حدود احساسات خود را در محیطی کنترلشده بیازمایند. این نوع سینما با ترکیبی از دکوراسیون ترسناک، افکتهای صوتی و بصری مهیج و داستانهای پرتنش، فضایی ایجاد میکند که تماشاگران را بهشدت درگیر کرده و حس هیجان و کنجکاوی را در آنها برمیانگیزد.
برای بسیاری، لذتبردن از فیلمهای ترسناک در چنین محیطی فرصتی است برای فرار از واقعیت و تجربه حسهایی که در زندگی روزمره کمتر به آنها پرداخته میشود. علاوه بر این، ماجراجویی در مواجهه با ترسها و دیدن چگونگی برخورد دیگران با موقعیتهای مشابه میتواند بسیار آموزنده و سرگرمکننده باشد. این تجربهها نهتنها از نظر فردی بلکه بهعنوان یک فعالیت اجتماعی نیز جذاب است، زیرا افراد میتوانند واکنشهای یکدیگر را در شرایط ترسناک مشاهده کنند و این امر به تعمیق پیوندهای میان آنها کمک میکند.
جو سینما ترس چگونه است؟ چه اتفاقاتی رخ میدهد؟تجربه سینما ترس همچنین به ما اجازه میدهد تا با ترسهای نهفته خود مواجه شویم و آنها را در محیطی امن و کنترلشده مدیریت کنیم. این فرایند میتواند تأثیرات روانشناختی مثبتی داشته باشد، چرا که با یادگیری برخورد با ترسها، میتوانیم در موقعیتهای استرسزای واقعی نیز با اعتمادبهنفس بیشتری عمل کنیم. فیلمهای ترسناک و سینما ترس با ایجاد هیجان در کنار ترس، نوعی رهایی عاطفی را فراهم میکنند که میتواند بسیار رهاکننده و لذتبخش باشد.
علاوه بر این، سینما ترس بهعنوان یک پدیده فرهنگی عمیقتر از یک سرگرمی ساده عمل میکند. این نوع سینما به طرفداران اجازه میدهد تا بهگونهای خلاقانه با مفاهیم مرگ، بقا و ماوراءالطبیعه کنار آیند. فیلمهای ترسناک غالباً نمادها و تمهایی را شامل میشوند که به بینندگان فرصت میدهند در مورد موضوعات بنیادین انسانی مانند اخلاق، قدرت، و هویت تفکر کنند.
این عمق فکری، تجربه تماشای فیلم در سینما ترس را به یک ماجراجویی فکری تبدیل میکند که فراتر از ترس و هیجان سطحی است؛ بنابراین، سینما ترس بهعنوان یک محفل اجتماعی که در آن افراد میتوانند احساسات و افکار خود را به اشتراک بگذارند و درباره آنها بحث کنند، عمل میکند، و این خود باعث تقویت ارتباطات انسانی و فهم عمیقتری از تجربه انسانی میشود.
چه اتفاقاتی ممکن است رخ دهد؟وقتی صحبت از تجربه سینما ترس میشود، مجموعهای از اتفاقات و تجربیات مختلف درهمتنیده میشوند که با هدف افزایش هیجان و ترس طراحی شدهاند:
پخش فیلمهای ترسناک:فیلمهایی با داستانهای متنوع که شامل عناصر وحشت، معما، و تعلیق هستند، پخش میشوند. این فیلمها ممکن است شامل داستانهایی درباره ارواح، موجودات فراطبیعی، قاتلین زنجیرهای یا سناریوهای بقاء در شرایط سخت باشند.
تأثیرات صوتی و بصری:اتاقهای سینما ترس اغلب با سیستمهای صدای پیشرفته و تأثیرات بصری همچون نورپردازی مخصوص، دود و حتی افکتهای خاص مانند تکان دادن صندلیها تجهیز میشوند تا تجربهای واقعگرایانهتر ایجاد کنند.
دکوراسیون تمدار:دیوارها و فضای داخلی سینما معمولاً با تمهای وحشتآور طراحی میشوند، مانند اتاقهای تاریک با تصاویر و مجسمههای ترسناک که فضایی مضطرب و مرموز ایجاد میکنند.
واکنشهای تماشاچیان:بخشی از تجربه سینما ترس، تماشای واکنشهای دیگران در هنگام تماشای فیلم است. فریادها، پریدن از جا، و حتی خنده در مواقع ترسناک، بخشی از تجربه اشتراکی است که میتواند ترس را کاهش دهد و تجربه را لذتبخشتر کند.
مواجهه با ترسها:سینما ترس فرصتی برای مواجهه با ترسهای شخصی فراهم میکند. این تجربه به تماشاچیان امکان میدهد که ترسهای خود را در محیطی امن و کنترلشده کاوش کنند و رویارویی با آنها میتواند بهعنوان یک نوع درمان شخصی عمل کند.
تجربههای اجتماعی:سینما ترس، بهعنوان یک فعالیت اجتماعی، افراد را برای تجربهای مشترک دور هم جمع میکند. این میتواند به تقویت پیوندهای دوستی کمک کند و فرصتی برای ایجاد خاطرات مشترک فراهم آورد.
چه چیزهایی در سینمای ترس در انتظار ماست؟اگر علاقهمند به تجربه یک حس خاص و جذاب هستید که تاکنون از ترس و وحشت نداشتید، بهجرئت سینما ترس یکی از خاصترین و ویژهترین انتخابهایی است که میتواند پیش و روی شما قرار بگیرد. بنا به دلایل ذیل:
آدرنالین: تماشای فیلم ترسناک، هورمون آدرنالین را در بدن آزاد میکند که باعث ایجاد حس هیجان و ترس میشود. این حس برای بسیاری از افراد لذتبخش است.
ترشح اندورفین:ترسیدن در حین تماشای فیلم ترسناک، باعث ترشح اندورفین در بدن میشود. اندورفین نوعی مسکن طبیعی است که به کاهش درد و اضطراب کمک میکند.
مواجهه با ترس:سینما ترس فرصتی برای افراد فراهم میکند تا با ترسهای خود در محیطی امن روبرو شوند. این امر میتواند به آنها در غلبه بر ترسهایشان در دنیای واقعی کمک کند.
فرار از واقعیت:تماشای فیلم ترسناک، راهی برای فرار از مشکلات و استرسهای دنیای واقعی است.
احساس همبستگی:تماشای فیلم ترسناک با دیگران، میتواند حس همبستگی و تعلق خاطر را در افراد ایجاد کند.
سرگرمی:سینما ترس میتواند سرگرمکننده و هیجانانگیز باشد.
تفکربرانگیز:برخی از فیلمهای ترسناک، پیامهای عمیقی در مورد جامعه، انسان و یا فلسفه دارند که میتواند باعث تفکر و تأمل در بیننده شود.
تنوع:ژانر وحشت، تنوع بسیار زیادی دارد و فیلمهای مختلفی در این ژانر ساخته شده است که میتوانند سلیقههای مختلف را راضی کنند.
رزرو و خرید بلیط سینمای ترسانتخاب داستان و ژانر مناسب برای تجربه سینما ترس نقش مهمی در تعیین شدت و نوع هیجانی که تماشاگران تجربه میکنند، ایفا میکند. به طور معمول، انتخابها شامل ژانرهایی مانند وحشت کلاسیک، ماوراءالطبیعه، هیولاها، روانشناختی، و بقا میشوند.
فیلمهای وحشت کلاسیک مانند “دراکولا” یا “فرانکنشتاین” تجربهای نوستالژیک و ترسناک را ارائه میدهند. ژانر ماوراءالطبیعه، با فیلمهایی مانند “کانجورینگ”، باتکیهبر عناصر فراطبیعی و روحها، حس ترس عمیقتر و مبهمتری را به تماشاگران منتقل میکند. فیلمهایی با تم هیولا مانند “گودزیلا” یا “علیرغم” به دلیل مواجهه با موجودات غولپیکر و ترسناک، اغلب باعث ترس و هیجان میشوند.
ژانر روانشناختی، مانند “سایکو” یا “جنون”، بر روی تنشهای درونی و تأثیر آنها بر رفتار انسان تمرکز میکند، ایجاد یک تجربه مضطربکننده و فکربرانگیز که ممکن است به تماشاگران کمک کند تا با ترسهای درونی خود مواجه شوند. نهایتاً، فیلمهای بقا مانند “بازمانده” یا “جزیره شاتر” که در آنها شخصیتها برای زندهماندن در شرایط سخت تلاش میکنند، میتوانند حس تنش و هیجان فوقالعادهای را ایجاد کنند.
انتخاب داستان و ژانر بسته به سلیقه و تحمل ترس تماشاگران، میتواند بر این تجربه تأثیر بگذارد و محیطی را ایجاد کند که در آن ترس و هیجان به طور موثری با یکدیگر ترکیب شوند.